Afscheid dat verbindt
Afscheid dat verbindt
04/12/2020
“Afscheid dat verbindt is een boek dat gaat over een soort van blijven, zonder ontkenning van het weggaan. Het brengt de dood bewust in het leven. Het bezorgt een eeuwigheid aan seculiere tijden.” Pscychiater Dirk De Wachter houdt van paradoxen en zo beschrijft hij ook dit boek.
Een boek over mensen die niet lang meer gaan leven en die vertellen wat dat met hen doet. En over naasten die delen wat dat afscheid-nemen met hen heeft gedaan en wat hen geholpen heeft. Daarover gaat ‘Afscheid dat verbindt’. ‘Hoe kom je erbij om zo’n boek te schrijven?’, vragen mensen weleens. Eerlijk gezegd drong dit boek zich zelf op. En als het dat doet bij iemand die graag schrijft, dan heeft het kans om gehoord te worden.
Kwetsbare verhalen op de grens tussen leven en dood, verhalen die horen bij de intimiteit van een koppel of een gezin, vroegen om een ruimer forum. Ook dit is paradoxaal. Maar het is het logische gevolg van wat Isabelle Desmidt en ik vanuit Amfora vzw al vijf jaar lang mogen ervaren.
Amfora vzw
Amfora is het project dat mensen in de laatste fase van hun leven op verhaal laat komen over de diepste lagen van het leven. Dat verhaal gieten we in een mooie tastbare vorm, in een boekje-in-een-doos en geven we terug geven aan de mensen en/of hun naasten. Ook Amfora heb ik niet gezocht. Het is een idee, een concept, een project dat in mij groeide nog vooraleer ik me daar bewust van was. Ik voelde de kracht van het gesprek met iemand die weet dat zij of hij gaat sterven en ervaarde wat een verhaal van dat gesprek met iemand en met zijn naasten doet. En toen dat concept zich in mijn hoofd nestelde, kon het niet anders dan dat ik er volop voor ging. Op dat moment heb ik Isabelle Desmidt aangesproken omdat zij erin slaagt om kwetsbaarheid van mensen om te zetten in kalligrafische en andere schoonheid. Op die manier is Amfora geboren.
In samenwerking met palliatieve teams en met een aantal woonzorgcentra kon dit project de voorbije jaren gestaag groeien. Op het terrein ervaarde men hoeveel deugd patiënten en bewoners eraan hadden om op deze manier op verhaal te komen en in ruil een voor hen ongelooflijk cadeau terug te krijgen: hun verhaal in een tastbare vorm, een blijvend souvenir voor wie nablijft, een levendige herinnering voor later, over de dood heen.
We gaven Amfora de tijd om te groeien en tegelijk gaven we het de kans om stevig te wortelen. Amfora kreeg een plaats in het landschap van de palliatieve zorg en gaf en geeft een concrete invulling aan de vierde pijler van de palliatieve zorg: de spirituele zorg. Net dit aspect is een van de moeilijkste aspecten van de palliatieve zorg: hoe begin je het gesprek met mensen over het einde van hun leven? Hoe luister je naar hun vragen, bezorgdheden, pijn of verwachting? Hoe praat je met hen over de dood?
Omdat taal geven aan afscheid zo betekenisvol is voor de zieke of oudere mens en voor hun naasten, wou ik delen wat die verhalen doen met de mensen zelf en met hun omgeving, maar ook met mij als persoon.
Dat deze verhalen anderen inspireren, is intussen duidelijk. In tijden en in een cultuur waarin de dood wordt weggestopt en waar mensen niet durven praten over de dood, is het een kans om deze verhalen te kunnen delen in dit boek. Tegelijk is het boek een pleidooi om tijdig palliatieve zorg in te schakelen wanneer iemand ongeneeslijk ziek is. Omdat dit zo’n waardevol traject is dat kwaliteit aan het leven toevoegt, wanneer dat leven op zijn einde loopt.
Afscheid dat verbindt
Praten over het levenseinde
Hilde Ingels
Hilde Ingels tekent verhalen op van mensen die niet zo lang meer te leven hebben. Ze laat hen terugblikken op hun leven, vooruitkijken naar het afscheid dat eraan komt en ze spreekt met hen over de dood. Uit deze gesprekken blijkt hoe betekenisvol het voor betrokkenen en hun naasten kan zijn om afscheid en dood te benoemen.
In dit boek reflecteert de auteur op deze ontmoetingen en reikt ze handvatten aan voor wie met de eindfase van het leven geconfronteerd wordt.