Growth Mindset

Growth Mindset

28/06/2023

'Het lukt me nooit.’ ‘Ik kan het niet!’ ‘Ik stop.’ Het zijn zinnen die elke ouder hoogstwaarschijnlijk weleens uit de mond van zijn of haar kind heeft horen rollen. Maar wat gaat er eigenlijk achter die zinnen schuil? Geeft het kind het op omdat een taak echt te moeilijk is? Of omdat het niet gelooft in zijn eigen groeikansen en dus denkt dat iedere inspanning verloren moeite is?

In tegenstelling tot wat veel kinderen denken, draait succes niet of nauwelijks om hoe slim je bent. Het is veel belangrijker om vertrouwen te hebben in je eigen kunnen en te weten dat je door oefening kunt groeien. Een juiste mindset is hierbij onontbeerlijk.

In het boek Haal het beste uit je kind toont Ilse Vande Walle aan de hand van veel voorbeelden en praktische tips hoe ook jij samen met je kind vanuit groei kunt leren denken.  

Wat is die mindset?

Onze mindset is de bril waarmee we kijken naar onszelf, naar anderen en naar de wereld om ons heen. Die bril bepaalt dan weer hoe we denken, reageren en handelen in een bepaalde situatie.

De Amerikaanse onderzoekster en psychologe Carol Dweck verdiepte zich in die mindset. Na 40 jaar onderzoek kwam ze tot de conclusie dat er twee soorten mindsets zijn, een fixed en een growth mindset.

Vanuit een fixed mindset ben je ervan overtuigd dat de talenten, vaardigheden, mogelijkheden en talenten vaststaan. Je wordt ermee geboren, je moet ermee verder en hebt zeer weinig zelf in de hand om iets te veranderen. 

Vanuit een growth mindset ben je ervan overtuigd dat je je hele leven kunt blijven groeien en ontwikkelen. Je bent geboren met een bepaalde basis. Maar de talenten, vaardigheden en mogelijkheden waarmee je geboren bent, zie je als een startpunt. Je bent ervan overtuigd dat door je in te zetten, uitdagingen aan te gaan, te leren van fouten, vaardigheden te ontwikkelen en door te zetten je steeds beter kan worden in wat je doet.

We worden allemaal geboren met een growth mindset. Denk maar eens aan een kindje dat leert lopen. Dat gaat niet vanzelf, het is een lang proces van vallen en opstaan. Is het kindje ongelukkig tijdens dat proces? Absoluut niet! Ik ben nog nooit een baby tegengekomen die denkt: zie mij hier nu, 13 maanden oud en ik kan niet lopen en het jongetje van hiernaast is nog maar 11 maanden en kan het wel, ik kap ermee, het lukt toch niet. We worden allemaal geboren met de intrinsieke motivatie om bij te leren, te onderzoeken en nieuwe dingen te ontdekken.

Toch zien we op een bepaald moment een verandering. Vanaf 4 of 5 jaar zien we dat kinderen meer fixed beginnen te denken.  Dit komt doordat kinderen zich meer en meer kunnen inleven in andere mensen. En als kinderen zich kunnen inleven in andere mensen, beginnen ze langzaamaan ook te beseffen hoe anderen denken over fouten maken, over hoe mooi iets is of hoe hun prestatie was. Met andere woorden: wat je kind doet om bij te leren en te ontdekken, wordt langzaam maar zeker niet langer alleen bepaald door zijn of haar intrinsieke motivatie. De invloed van buitenaf (de extrinsieke motivatie) gaat een steeds grotere rol spelen en bepaalt mee de mindset van je kind. We kunnen dus evolueren van een growth naar een fixed mindset, en dat is vaak wat er gebeurt tijdens het opgroeien. Maar het mooie is dat we levenslang ook de omgekeerde beweging kunnen maken.

5 sleutelmomenten om te veranderen van een fixed naar een growth mindset.

1. Kennis over mindset

Growth mindset gaat over groeimogelijkheden en het potentieel dat je ziet in jezelf en je kind. Ik zie growth mindset als een sleutel. Een sleutel tot verandering, persoonlijke groei en meer zelfvertrouwen.Om gebruik te maken van die sleutel is kennis essentieel. Kennis over mindset biedt je de mogelijkheid tot verandering. Zolang je niet weet dat het ook anders kan, zal de situatie immers nooit veranderen.

2. Bewustworden van je eigen mindset

Om aan de slag te gaan met de mindset van je kind, is het belangrijk om bewust te worden van je eigen mindset. Onderzoek geeft aan dat er vier aspecten zijn die onze mindset mee beïnvloeden: opvoeding, de cultuur en maatschappij waarin we opgroeien, invloedrijke personen en jouw eigen bewuste keuze. Deze aspecten spelen mee in de mindset die kinderen ontwikkelen, maar hebben natuurlijk ook meegespeeld in de ontwikkeling van onze eigen mindset. Growth mindset heeft niets te maken met de hoeveelheid liefde en warmte die je als ouder geeft aan je kind. Het heeft niets te maken met goed of slecht. Het heeft wel alles te maken met welke bril je op hebt en hoe je denkt in een bepaalde situatie. Het is essentieel om op zoek te gaan naar welke bril je aan hebt in welke situatie. Dat doe je door af en toe bewust stil te staan en jezelf de vraag te stellen hoe ik denk in deze situatie. Denk ik growth of eerder fixed?

3. Je hersenen kunnen groeien

De hersenen zijn het meest complexe orgaan van ons lichaam. Volgens sommige wetenschappers zijn ze zelfs de meest complexe levende structuur in het hele universum. Heel lang dacht men dat wanneer de hersenen van een kind rond het achtste levensjaar ongeveer volgroeid waren, het brein dan ook volledig ‘af’ was. Ondertussen weten we dat het volume op dat moment misschien niet veel meer zal groeien, maar dan er binnen in die hersenen wel nog vanalles gebeurt. En laat dit nu net essentieel zijn als we het hebben over growth mindset. Eigenlijk moet je maar één ding echt onthouden: onze hersenen kunnen groeien, en dat blijven ze ook doen, ons hele leven lang. Het doen onze hersenen dat? In ons brein zitten ongeveer 86 miljard neuronen of zenuwcellen. Telkens we iets leren, denken, voelen of doen beginnen duizenden van die neuronen te communiceren met elkaar. Die communicatie zorgt er dan weer voor dat wegen en netwerken in onze hersenen worden aangelegd. Dit is wat onze hersenen doen, ons hele leven zorgen ze ervoor dat er nieuwe wegen kunnen worden aangelegd. Met andere woorden, onze hersenen zorgen ervoor dat we ons ganse leven kunnen groeien, mogelijkheden en talenten kunnen ontwikkelen en nieuwe vaardigheden kunnen aanleren. Door nieuwe dingen te leren en moeilijke dingen te doen wordt je brein elke dag sterker.

4. Van fouten kun je leren

Kennis is essentieel. Maar het is niet gezegd dat er soweiso groei is omdat je weet hoe onze hersenen werken en wat growth mindset is. Om werkelijk beter te worden in wat je doet, om te groeien, is er nog iets extra nodig, namelijk actie. Je moet vaardigheden ontwikkelen om je die growth mindset eigen te maken. En een belangrijke vaardigheid is het leren omgaan met fouten en dingen die mislukken. Fouten zijn niet meer of minder dan hindernissen op de weg die je tegenkomt als je iets nieuws aanleert of uitdaging aangaat. Sterker nog: het zijn essentiële hobbels op de weg om een doel te bereiken. Een fout is iets dat “je nog niet kan” en laat dit nu net de slagzin van growth mindset zijn. Door de woorden “nog niet” te gebruiken maak je je kind ervan bewust dat het tijd kost om vaardigheden te ontwikkelen en iets nieuws bij te leren.

5. Uitdagingen maken het leven interessanter

Als je pad vlekkeloos is en je onderweg geen enkele hobbel tegenkomt, je focust op het resultaat en je dat resultaat ook moeiteloos behaalt, dan zal een fixed mindset je niet in de weg staan. Een growth mindset wordt pas belangrijk als je geconfronteerd wordt met uitdagingen. Onze kinderen groeien op in een complexe en uitdagende wereld. We kunnen er zeker van zijn dat elk kind vroeg of laat op een hindernis zal stuiten. En daar kunnen we hen maar beter op voorbereiden. Een kind met een fixed mindset zal anders omgaan met uitdagingen dan een kind met een growth mindset. Een kind met een growth mindset gelooft in zichzelf en weet dat nieuwe dingen moeilijk kunnen zijn en niet altijd bij de eerste poging lukken. Kinderen met een growth mindset staan open voor uitdagingen en kunnen goed nieuwe vaardigheden ontwikkelen.

Haal het beste uit je kind - Ilse Vande Walle

In het boek Haal het beste uit je kind toont Ilse Vande Walle aan de hand van veel voorbeelden en praktische tips hoe ook jij samen met je kind vanuit groei kunt leren denken. Zo help je je kind om stap voor stap het beste uit zichzelf te halen.