TIPS

1. Kom regelmatig buiten
Kom regelmatig buiten, liefst in de natuur. Dan heb je onmiddellijk een rijke omgeving vol afwisseling, en als het goed is heb je  meteen gezonde lucht in de longen. Bij voorkeur maak je vroeg in de ochtend een wandeling. Vooral op zonnige dagen is het goed buiten te zijn. Dan krijg je er ook nog vitamine D en serotonine bij als cadeau. Smeer je natuurlijk wel goed in met zonnecrème met een factor 50, want de zon heeft ook veel ongewenste effecten op de huid. 
Ik raad aan om minstens elke dag een 30 minuten  naar buiten te gaan, te wandelen of in de tuin werken. Er bestaan ook brillen (Luminette) die het daglicht nabootsen door ingebouwde ledlampen in de juiste hoek en met de juiste intensiteit, maar dat heeft zeker minder effect dan daglicht. 

2. Draag zorg voor je slaap
Ik ken ze, de oorzaak van mijn slapeloosheid. Een dag hard werken, een glas wijn voor het slapen gaan, een spannende film op tv, blauw licht. Leonardo Da Vinci vond slaap tijdverlies en ik heb een aantal vrienden die pochen dat ze maar 4 uur slaap per nacht nodig hebben. Ze hebben allemaal ongelijk. Slaap is ontzettend belangrijk. Voor jouw geheugen, je gezondheid en jouw veerkracht. Te weinig slaap of te weinig kwaliteitsvolle slaap is nefast voor de veerkracht. 

3. Vermijd blauw licht
De grootste natuurlijke bron van blauw licht is de zon. De verstrooiing van het blauw licht in de atmosfeer ervoor zorgt dat de lucht blauw lijkt. Belangrijk om weten is dat blauw licht tot diep in het oog reikt. 
Tegenwoordig zijn er steeds meer bronnen van blauw licht in ons leven gekomen.  Denk aan apparaten zoals smartphones, tablets, computermonitoren, laptops en in mindere mate televisies. Je mag ervan uitgaan dat de apparaten die we het dichtst bij onze ogen houden het grootste aandeel hebben in de blootstelling van onze ogen aan blauw licht. Dat betekent dus dat smartphones en tablets voor meer blootstelling zorgen dan bijvoorbeeld een tv.
Blauw licht onderdrukt melatonine afscheiding. In een ver verleden had het blauwe licht van de zon een belangrijke functie: het maakt ons wakker ’s ochtends en maakte ons moe ’s avonds. Vermijd daarom zoveel mogelijk artificiële bronnen van blauw licht, zeker voor het slapengaan. Als je vaak langdurig naar een scherm kijkt, is het ook aan te raden om een beeldschermbril te dragen om jouw ogen te beschermen. Deze beeldschermbrillen zijn uitgerust met een blauwlicht-filter in de glazen.

4. Vermijd stress
Stress kan vele gedaanten aannemen. Slaap je niet lekker, voel je je overweldigd door je werk of je taken, of omgekeerd, voel je je eenzaam?  Er zijn honderden redenen waarom mensen zich gestrest kunnen voelen. Dat is op zich niet erg. Er is niets mis met stress. Maar als de stresssituatie voortduurt, dag in dag uit, zeven dagen op zeven, ontstaat chronische stress. Dergelijke situaties kunnen de structuur en de functie en de afmeting van het brein aantasten. Dan heb je geen controle meer. Het gevolg is dat je een klein feit al als een zwaar probleem begint te beschouwen. 

5. Let op je voeding
Over voeding wordt veel onzin geschreven. Wat kan wel en wat kan niet? Eten moet leuk blijven. Voldoende afwisseling en beperken van vet, zout en suiker is van groot belang. Grote hoeveelheden suiker hebben namelijk een negatief effect op jouw synapsen in je brein. Ook alcohol laat je beter vaak aan de kant staan. Het is een drug met veel  nadelige gevolgen, onder meer voor je geheugen.
Eet veel vezelrijk voedsel en veel groenten en fruit. Een vitaminepil kan fruit en groenten niet vervangen. Drink voldoende water of eet af en toe waterige soepen. Beperk de hoeveelheid voedsel. Goesting is nog geen honger! Voedingsgedrag heeft veel met emotie te maken. In stressperiodes of bij depri-gevoelens  beginnen heel wat mensen allerhande tussendoortjes te eten. 

6. Cognitieve activiteiten
Aan een recent onderzoek deden meer dan 7000 vijftigplussers mee. Ze werden gevraagd om online een aantal minuten bezig te zijn met brain training. Soms was redeneren en oplossend vermogen van belang, soms was aandacht en focus belangrijk. Er was ook een controlegroep, die oefeningen kreeg die weliswaar entertainend waren, maar weinig met breintraining te maken hebben.
Na een aantal maanden checkten de onderzoekers of er een cognitieve verbetering was opgetreden in  het dagelijkse leven. De resultaten waren zeer positief: er was een verbetering gemeten van 15% op zelfredzaamheid in vergelijking met de controlegroep. Een belangrijke sleutel tot een gezond en vitaal brein is dan ook erg simpel: blijf bezig. Je hoeft echt geen dure spullen te kopen, maar zorg ervoor dat je iets om handen hebt. Ga niet op je lauweren rusten na je pensioen, maar lees boeken, bezoek musea, reis, wordt lid van een denktank, volg een cursus, leer een nieuwe taal, volg muziekles, leer bij van sociale contacten en bovenal: weet “If you don’t use it, you lose it.”  Je kunt allerlei dure spelletjes kopen, maar die werken niet beter of slechter dan alledaagse oefeningen zoals sudoku’s of kruiswoordraadsels. 

7. Las af en toe een powernap in
Kasper Janssen schreef een mooi boek over de paradox van de powernap. Je bent dan bezig met een ver verleden of toekomst, met dromen, met fantaseren, met imagineren. In elk geval ben je niet bezig met een specifieke taak. En in die omstandigheden wordt je echt creatief en raak je in flow. Dan ben je empathisch en sociaal.  

8. Verborgen ontstekingen 
Let erop dat je geen verborgen ontstekingen hebt in je lichaam. Dat moet je je af en toe eens laten onderzoeken door je huisarts. Hij kan zien of er ontstekingen zijn. En je moet zeker naar de tandarts. Je tanden en je tandvlees zijn dikwijls een bron van ontsteking. Dat tast je immuniteit aan. 

BESLUIT: Ik weet heel goed dat alle sleutels en tips niet te doen zijn. Het zijn er teveel. Het mag geen klus worden. Daarom, ga gewoon wandelen. Begin daarmee. Een baby kruipt vanaf zijn zevende tot negende maand. Daarna trekt het zich wel ergens aan recht zodat het de wereld kan zien en leert het lopen. Dat is een wonder. Want dan neemt de autonomie van dat kind toe. Het wil plots alles zelf doen. Want het brein gaat dan met reuzenstappen vooruit. 
Koop een stappenteller. Erg goedkoop. Het hoeft echt geen dure wearable te zijn. Maar dan kan je meten hoeveel stappen je per dag zet. Begin traag. Als je nooit gestapt hebt mag je in het begin je arme hart niet teveel belasten.

De wijsgeer
Aan een wijsgeer werd gevraagd hoe hij ondanks zijn bezigheden en beslommeringen
rustig en geconcentreerd kon leven.

Zijn antwoord was:
Als ik sta, dan sta ik
als ik ga, dan ga ik
als ik eet, dan eet ik
als ik spreek, dan spreek ik

Hun antwoord was:
Maar dat doen wij toch ook.
Wat doet U dan eigenlijk nog meer?
Hij antwoordde opnieuw:
Als ik zit, dan zit ik
als ik sta, dan sta ik
als ik ga, dan ga ik
als ik eet, dan eet ik
als ik spreek, dan spreek ik

En opnieuw repliceerden de ondervragers:
Wij doen precies hetzelfde!
Maar toe zei hij hen: 
Neen, als je zit, dan sta je al
als je staat, dan loop je al
als je loopt, dan wil je er al zijn
als je eet, ben je al klaar
als je spreekt, dan luister je meestal al
niet meer naar het antwoord….

Dr. L. Swinnen